Каму з нас не даводзілася захапляцца мастацкім
аздабленнем кнігі. Але заўсёды нейкім арэолам таямнічасці
былі ахінуты кнігі, напісаныя мала каму вядомымі іерогліфамі,
арабскай вяззю. Яны здаваліся недаступнымі і загадкавымі. І
нельга было ўявіць, што за мудрагелістым арабскім пісьмом
можа хавацца звыклы беларускі тэкст, што ў гэтых
хітраспляценнях чужой графікі зашыфраваны беларускія
словы.
     Існуюць такія рукапісныя рэлігійныя кнігі, створаныя на
беларускай мове арабскім пісьмом. Называюцца яны кітабы.
Аўтарамі іх з’яўляюцца беларускія татары. Яны звязалі свой
лёс з нашай зямлёй яшчэ ў далёкім шаснаццатым стагоддзі і
вось на працягу шасцісот гадоў шчыруюць у агульнай
супольнасці. За гэты час змяніўся іх быт, творчасць, мова,
аднак сваю адметнасць у жыцці беларускіх татар яны не
страцілі.
     З’яўленне татар на беларускіх землях звязваецца з часам
княжання ў Вялікім Княстве Літоўскім Гедыміна. У час бітвы з
Тэўтонскім ордэнам у тысяча трыста дзевятнаццатым годзе
татары складалі яго перадавое войска. Пасля Вітаўт заснаваў
татарскія пасяленні на беларускіх землях, ухваляў і
падтрымліваў іх перасяленне ў Вялікае Княства Літоўскае.
     Пасяліўшыся на беларускіх землях, татары аказаліся
адлучанымі ад сваіх традыцый, паступова страцілі сваю мову.
Таму, каб захаваць духоўную скарбніцу, арабскія кнігі сталі
перакладаць на беларускую мову, але пісаліся кнігі арабскім
пісьмом. Цікава і тое, што тэкст у кітабах напісаны і чытаецца
справа налева, пачынаецца ў нізе старонкі і ў самым канцы
нашых звыклых кніг. Тэкст не мае падзелу на словы, знакаў
прыпынку, вялікай літары – суцэльная арабская вязь. Навыкі
пісьма перадаваліся ад бацькі да сына. Вось так у беларускай
культуры перапляліся татарскія матывы. (240 слоў)