Нечакана для сваякоў Максім Багдановіч праявіў
упартасць і, паклаўшы ў маленькі фанерны баульчык некалькі
кніжак, рукапісы, развітаўся і сабраўся ў Беларусь. Ён нават не
хацеў, каб яго праводзілі на вакзал, але бацьку ў гэтым ён не
мог адмовіць.
Поезд набаўляў хуткасць. Пэўны час Максім глядзеў у
акно, але стаміліся вочы, і ён пачаў пазіраць на пасажыраў.
Жавалі, прычмоквалі, глыталі, аблізваліся, смакталі ўсе ў
вагоне. Размовы пра продаж і набыццё маёмасці, быццам і не
было вайны.
Злосць і агіда пачалі душыць Максіма. На станцыі ён
перайшоў у вагон трэцяга класа, напоўнены дробным людам,
салдатамі, сялянамі. Багдановіч паставіў на падлогу баульчык і
апусціўся на яго. І тут яго ўзяў кашаль…
Максім доўга не мог гаварыць, ён толькі слухаў. Праз гэты
прыступ усе да яго паставіліся даверліва і апавядалі пра свае
турботы. З гэтых апавяданняў паўставала перад паэтам
народнае гора – маўклівае, шэрае, няўхільнае.
А за вокнамі была ўжо Беларусь – вузкія палоскі зямлі,
узгоркі з соснамі, дзікая груша сярод поля, саламяныя стрэхі…
Недалёка ад Мінска поезд спыніўся. Максім Багдановіч
выйшаў з вагона. Чыгунку пераразала дарога, і па ёй
бясконцай чарадой цягнуліся калёсы, пешаходы, прывязаныя
да вазоў каровы. Ён пераходзіў ад воза да воза, слухаў жанчын,
дзяцей, старых, і яго мучыла пытанне: паэт, што ты зрабіў для
шчасця народа? На адным з вазоў сядзела дзяўчына гадоў
сямнаццаці і чытала кніжку. Паэт хацеў даведацца, што
дзяўчына чытае, але яна адказала жартам.
– Хоць імя сваё скажыце, – засмяяўся паэт.
– Вераніка, – ціха прамовіла дзяўчына. – А ваша?
– Ахрысцілі Максімам.
Дзяўчына паднялася. На твары было здзіўленне.
– Кніжку напісаў таксама Максім, – узрушана прамовіла
яна. – Па-нашаму напісана кніжка. Назва яе “Вянок”.
Ён хацеў нешта сказаць, але не паспеў. Воз з дзяўчынай
праплыў перад яго вачыма і знік. На яго месца прыйшлі шэрыя
світкі, вазы, коні. (284 словы) |