Страницы: « 1 2 3 4 5 6 7 ... 34 35 »


Вялiкi пясняр (Вялики пясняр)

Гэта было нечакана. Спачатку на рэспубліканскай, а потым на ўсесаюзнай арэне з'яўляецца нікому не вядомы беларускі эстрадны ансамбль «Песняры». Апранутыя ў нацыянальныя касцюмы, з асобнымі спаконвечнымі беларускімі музычнымі інструментамі, хлопцы выклікалі да сябе неадназначнае стаў-ленне.
Уладзімір Мулявін з першых месяцаў стаў з ансамблем на цвёрды шлях. Вырашылі на крытыку не звяртаць увагі. Часу на самасцвярджэнне было няшмат, таму і аддалі яго пошукам твораў, іх апрацоўцы і аранжыроўцы.
Колькі сапраўдных святаў і сюрпрызаў падарыў беларусам Уладзімір Мулявін. Ён апрацаваў дзясяткі беларускіх народ-ных песень. А «Песняры» свежа і натхнёна выканалі іх, узру-шыўшы, усхваляваўшы і прымусіўшы сціснуцца не адно сэрца. Уласная своеасаблівасць выканальніцкага майстэрства Муля-віна гарманічна спалучылася з нашай беларускай таямніцай меладычнасці, песеннасці, напеўнасці.
У «Песняроў» свой твар, адметная непаўторнасць, вастры-ня адчування патрэб чалавечай душы і сэрца. I ў гэтым вялі-кая заслуга Уладзіміра Мулявіна — непараўнальнага працаў-ніка і змагара за наша беларускае нацыянальнае мастацтва.

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 646 | Комментарии (0)


Залатыя п'едэсталы (Залатыя пъедэсталы)

Па колькасці залатых узнагарод, заваяваных на Алімпійскіх гульнях, Віталь Шчэрба займае трэці радок у сусветным табелі аб рангах.
Ён заўсёды ўмеў вызначыць мэту, чарговы рубеж. Першым яго рубяжом стала мара пра юнацкую зборную Савецкага Саюза. I гэта была не высокая мэта, а цвярозая ацэнка патэнцыяль-ных магчымасцей. Вельмі проста даваліся гімнасту камбінацыі, асобныя складаныя элементы, на засваенне якіх многія спарт-смены затрачвалі не адзін месяц.
Аднак мара пра юнацкую зборную засталася марай. Пасля шматлікіх перамог Віталь Шчэрба літаральна ўварваўся ў на-цыянальную зборную Савецкага Саюза. Тут ён заваяваў права выйсці на алімпійскую арэну Барселоны.
Сапернікаў у беларускага гімнаста было многа. Аднак ніво-дзін з іх не здолеў на роўных паспрачацца з Віталем. Вьісокія балы за выступленне ў мгіагаборстве, на кані, на кольцах, на брусах, у апорным скачку, перамога ў камандным першын-стве прынеслі спартсмену нябачны раней поспех — шэсць залатых алімпійскіх медалёў. Гэта сапраўдны спартыўны подзвіг!

 


Тэксты дыктантаў | Просмотров: 479 | Комментарии (0)


Фрэскi Спасаўскай царквы (Фрэски Спасаускай царквы)

Спасаўская царква ў Полацку — адзіны ў Беларусі храм, дзе фрэскавыя размалёўкі дванаццатага стагоддзя захаваліся амаль цалкам. Размешчаныя ярусамі, яны ўпрыгожвалі сцены, слу-пы, кўпал.
Першыя спробы расчысціць полацкія фрэскі былі зроблены ў тысяча дзевяцьсот дваццаць дзявятым годзе. Праца мастакоў-рэстаўратараў дае надзею ўбачыць унікальныя размалёўкі.
Фрэскі Спасаўскай царквы ўражваюць псіхалагічнай глы-бінёю вобразаў. Абліччы з буйнымі рысамі, суровым выразам, павялічанымі вачыма на адных фрэсках і амаль партрэтныя вы-явы на іншых наводзяць на думку, што тут працавала некалькі жывапісцаў.
Самае моцнае ўражанне пакідае фрэска на паўночна-заход-нім гранёным слупе, які падтрымлівае хоры1. Твар з дугападоб-нымі бровамі намаляваны настолькі пранікнёна, што міжволі ўзнікае думка: перад намі не святая, а зямная жанчына. Цвёрды позірк глыбокіх вачэй кажа пра напружанае духоўнае жыццё, наводзіць на роздум аб годнасці чалавека. Няма нічога дзіўнага ў тым, што некаторыя даследчыкі называюць гэты фрагмент партрэтам самой Ефрасінні Полацкай.

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 477 | Комментарии (0)


Незабыўнае з дзяцiнства (Незабыунае з дзяцинства)

 
Мележ любіў прыязджаць у Куранёўку, заходзіць да цёткі Ганны і, сеўшы на прызбу ці на лавачку, успамінаць тое, да-лёкае. Яшчэ любіў ён спыняцца ў стрыечнай сястры Насці. Яе хата была для яго таксама як родная.
У дзіцячыя гады яму адчувалася там надзвычай добра. Ад-сюль лёгка бегалася ў арэхі, хадзілася ў грыбы. У Насцінай хаце ён упершыню адчуў смак звычайнага мёду. Хоць не адна пчала ўцяла яго там, хоць не адну стрэмку загнаў ён у босую нагу, бегаючы па наваколлі, да Насцінай хаты цягнула, як магні-там. I пасля вайны, бывала, прыедзе ў сваё Глінішча праведаць бацькоў, пакруціцца дзень-другі — і вось ён зноў у Куранёўцы.
I калі да Мележа прыйшла вядомасць, яго таксама часта ба-чылі тут. Ён ніколі не цураўся родных мясцін, людзей, з якімі вырас, між якіх набіраўся жыццёвай мудрасці. Да канца дзён сваіх ён дзяліў з імі радасць і смутак.

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 682 | Комментарии (0)


Званы

 
Кажуць, што царкоўны звон лечыць душу і цела. Таму і становяцца людзі пад званы, дакранаюцца да іх далонямі і вус-намі.
Вераць, што асвечаныя званы ачышчаюць паветра ад інфекцый, супакойваюць буры. Ёсць сведчанне, што дзесяць мінскіх цэркавак з невялікімі званарнямі у цяжкі час эпідэмн сваім жыватворным звонам выратавалі горад ад чумы.
Аказваецца, званы выпраменьваюць ультрагукавую радыя-цыю, здольную знішчаць вірусы. Нашы продкі не ведалі гэтага, аднак у час эпідэмій званілі ў званы ўдзень і ўначы.
Царкоўны звон — гэта малітва. Былі часы, калі са званоў здзе-каваліся, як з жывых істот: іх скідвалі са званіц, вырывалі языкі, ганьбуючы, вазілі па вуліцах на вазах, запрэжаных асламі.
Званы ў нас вырабляюць у Мінску. Пачынаюць заліваць — служыцца малебен. Калі званы гатовыя, іх хрысцяць, як дзя-цей, даюць імёны.
Спецыялістаў па царкоўным звоне рыхтуюць у Мінску і Ві-цебску. У школах званароў удасканальваецца майстэрства ігры на званах.

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 423 | Комментарии (0)


Справы каралевы Боны

Каралева Бона, жонка Жыгімонта, была вельмі адукаванай жанчынай. Старанна вывучала мовы, геаграфію, багаслоўе, за-коны. Шмат патрабавалася сіл, каб гаспадарыць на вялізных абшарах. Неабходна было ўмець да людзей з добрым словам звяртацца, каб працавалі лепш.
Пры Боне расквітнелі многія беларускія гарады і вёскі. Добрая гаспадыня, яна атрымлівала вялікія прыбыткі ад сваіх ула-данняў. Іх называлі неапалітанскім скарбам, знойдзеным на беларускай зямлі.
У Моталі італьянка загадала пабудаваць палац, дзе пасяліла землякоў. I цяпер жывуць у гэтай беларускай вёсцы нашчадкі жыхароў Рыма, Неапаля і Фларэнцыі.
Пры каралеве ўпершыню пачалі праводзіць меліярацыю — асушэнне палескіх балот. На ўскрайку Кобрына да нашых дзён захаваўся канал Бона — самы старажытны меліярацыйны ка-нал у Беларусі.
У многіх раёнах Брэсцкай вобласці ёсць вёскі, якія маюць назву Агароднікі. Час іх заснавання — сярэдзіна шаснаццата-га стагоддзя. Па загадзе каралевы і яе сына некаторыя сяляне атрымлівалі агароды. Іх вёскі і сталі называць Агароднікамі.

 


Тэксты дыктантаў | Просмотров: 430 | Комментарии (0)


Сведкi мiнуушчыны (Сведки минуушчыны)

Паўз шырокія дарогі і гаманлівыя рачулкі, ускрай палеткаў і ў лясных гушчарах, уткнуўшыся ў зямлю, ляжаць замшэлыя старажытныя валуны. Гэтаксама маўкліва ляжалі яны і двац-цаць тысяч гадоў назад. Гэтыя камяні памятаюць войны часоў Кіеўскай Русі, набегі крыжакоў, нашэсці шведскіх, напалео-наўскіх і гітлераўскіх полчышчаў. Валуны складаюць такую неадлучную частку ландшафту, што, здаецца, прыбяры іх — і беларуская прырода значна збяднее.
3 кожным годам такіх камянёў становіцца ўсё менш. Яны выкарыстоўваюцца дарожнікамі і будаўнікамі, ад іх стараюц-ца пазбавіцца земляробы. Вучоныя называюць гэтыя стварэнні прыроды камянямі-падарожнікамі. Яны шмат могуць расказаць пра геалагічнае мінулае і багацце роднага краю. З'яўляючыся адметнай рысай наваколля, валуны ўжо сёння самыя шматлікія сярод геалагічных помнікаў прыроды нашага краю. Як крупінка духоўнага і матэрыяльнага жыцця людзей многія камяні трапілі ў спіс помнікаў гісторыі і культуры Беларусі.

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 468 | Комментарии (0)


Пiвоня (Пивоня)

 
У сямнаццатым стагоддзі адзін японскі паэт убачыў півоню з малочна-белымі язычкамі пялёсткаў. Заўважыў, як з самага сэрца кветкі з вялікай неахвотай выпаўзала бурштынавая пча-ла. Паэт напісаў хайку — верш з сямнаццаці складоў. Півоня і пчала зрабіліся бессмяротным трохрадкоўем.
Кітайскі мастак шмат разоў маляваў півоні на бамбукавай і рысавай паперы. Рознакаляровыя кветкі здаваліся вільготны-мі і духмянымі. У канцы свайго доўгага жыцця мастак напісаў залаціста-ружовую півоню з ярка-блакітнымі лістамі. Ён кеп-ска бачыў, але здолеў лічанымі ўзмахамі пэндзля перанесці на паперу хараство кветкі.
Беларускі мастак-самавук Барыс Сыса верш японскага паэта пра півоню і пчалу не чытаў і не чуў, акварэльных кветак кі-тайскага мастака, магчыма, ніколі не бачыў. Але яго партрэты гваздзікоў, вяргіняў, півоняў апякаюць зрок, застаюцца ў па-мяці. Гледзячы на іх, захапляешся яркай чырванню, блакітам, сінечай і ўяўляеш штыкетнік палісадніку, лета, пчол і пахі, салодкія-салодкія.
Руплівасць, стараннасць і талент мастака з Давыд-Гарадка дадалі прыгажосці на белым свеце.

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 735 | Комментарии (0)


Тураў (Турау)

 
Там, дзе вольна нясе свае воды Прыпяць, у краі дрымучых палескіх лясоў, размясціўся гарадок Тураў. Сівыя камяні гора-да памятаюць вельмі многа. Густа скрыжавала тут свае шляхі гісторыя.
Вось што кажа легенда. Было гэта даўно. I бары ў той час раслі гусцейшыя, і балоты былі багністыя ды непраходныя. Цякла ў гэтым месцы срэбраводная рака Струмень. Была і дру-гая, такая ж паўнаводная рака Язда, ад якой засталася сёння толькі невялічкая ручаінка. I прыйшоў сюды аднойчы з вялікім войскам князь Тур. Прыйшоў таму, што было ў гэтым краі шмат звяроў, рыбы і ўсялякага птаства. I вырашыў ён пабудаваць тут горад. Па імені князя і назвалі горад Туравам. Упамінае легенда і пра незвычайны калодзеж. Было ў ім тры дны: меднае, срэбнае і залатое. Як толькі прарвецца трэцяе дно, тады наста-не канец свету, зямля зробіцца суцэльным акіянам. Калодзеж той быццам таксама выкапаў заснавальнік горада князь Тур.

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 592 | Комментарии (0)


Рака Нямiга (Рака Нямига)

 
На свеце шмат розных рэк, але ёсць адна незвычайная рака. Яна цячэ пад зямлёй. Гэта Няміга.
Хто з мінчан не ведае, дзе знаходзіцца стары горад. Калі спытаеце, товам адкажуць: «Там, наНямізе». Дзекалісьці ўзвыша-ліся валы старажытнага горада, дзе пераклікаліся званы цэркваў, касцёлаў, сёння вуліца Няміга. Гэта адна з самых старых вуліц Мінска. Уздоўж Нямігі жылі гандляры, рамеснікі, па ёй да брамы сярэдневяковага замчышча1 праязджалі князі, за-межныя госці.
Цяжка ўявіць, што калісьці Мінск быў падобны на знака-мітую Венецыю — горад на вадзе. Толькі замест каналаў праз яго працякала рака. Каля самага вусця Няміга падзялялася на два рукавы, абдымала старадаўні дзядзінец2 горада, рабіла яго недаступным для ворага....

Тэксты дыктантаў | Просмотров: 1202 | Комментарии (0)