В разделе материалов: 514
Показано материалов: 291-300
Показано материалов: 291-300
|
Жураўлiная песня (Жураулиная песня) У радасці свая вясна, і неабавязкова ёй прыходзіць да чала-века вясной. Ёсць лета і зіма, ёсць дзень і ноч, усход і заход сон-ца. Зімою трашчыць уночы на рэках лёд, гул ідзе высока, а рані-цай ляжаць снягі, ружовыя і чыстыя, як радасць. А ў жытнёвае лета вісіць над зямлёю яблык, пераспелы і светлы, як даўняя журба. Яблык упадзе — надыдзе восень, а восенню хлапчукі пя-куць на полі бульбу, і ўвосень прыходзяць да чалавека ўспаміны пра маленства. Але толькі вясною высока ў небе клічуць радасць журавы. У сакавіку, здараецца, ноччу ідзе дождж, і ў вадасцёч-най трубе грыміць, як гром, абвальваецца намёрзлы лёд.
У сакавіку першым дажджом і вільготным пругкім ветрам гукае ў акно ранняя вясна. I потым ужо будуць трубіць журавы, а яшчэ потым ралля ў полі стане шэрай, як жураўлінае крыло.
Ляціце, журавы, ляціце сваёй млечнай дарогай, вясёлай і шум-най, бы крыгаход! Тэксты дыктантаў | Просмотров: 618 | Комментарии (0) |
|
Гэту сціплую кветку можна ўбачыць, дзе хочаш. Магчыма таму, што рамонкі такія будзённыя. Празаікі і паэты ў сваіх творах звычайна аддаюць ім менш увагі ў параўнанні з ружай або летуценнай валошкай — гэтым сапраўдным сімвалам паэзіі.
Аднойчы ўлетку я вяртаўся дамоў палямі. Усё вакол страка-цела ад кветак. Рамонкаў, аднак, было няшмат, затое якія яны былі! Якая снежна-цнатлівая белізна пялёсткаў! Якая жаўцізна аксамітнай пупышкі ўсярэдзіне! Балюча было пазіраць на іх. Нібы гэта не кветкі былі, а люстэркі, якія адбіваюць сонца.
Я хацеў сарваць адну і не змог. Тут кветка была на сваім мес-цы, у сваёй стыхіі, сярод сваіх уладанняў, усё наваколле было яе радзімай. А што болын страшнае за тое, калі цябе адарвуць ад радзімы?..
Сапраўднае вялікае сонца ўсё свяціла, неба над галавой усё сінела, маленькія сонцы — рамонкі — усё бялелі. I спружыніла зямля пад нагамі, зямля, на якой было так здорава і так хаце-лася жыць...
Тэксты дыктантаў | Просмотров: 628 | Комментарии (0) |
|
Векавыя асiлкi (Векавыя асилки) Векавыя дубы стаяць паважныя і спакойныя ў сваёй велічы. Яны не тое што не падпарадкоўваюцца агульным законам во-сені, яны проста, адчуваючы сваю сілу і моц, скараюцца ёй у апошнюю чаргу. Рэдкія лісты зрываліся з галін-асілкаў і па-вольна ляцелі ўніз. Яны роўна накрывалі жоўта-зялёныя жа-луды, якія імкліва падалі з вышыні.
Стары ляснік запаволіў хаду, нахіліўшыся, падняў колькі жалудоў, паклаў у кішэню, глянуў уверх. Ён любаваўся дубамі. Але гэта былі яшчэ не тыя дубы, да якіх ён ішоў і каля якіх яму захацелася пасядзець. Тыя крыху далей, і ім не па дзвесце, не па сто, а ўсяго па сорак год. Вось яна, нешырокая, але доўгая дзя-лянка з роўнымі радамі не надта высокіх, але дзябёлых, з гус-тымі шапкамі галля маладых дубоў. 3 першага позірку відаць, што дубы гэтыя пасаджаны чалавекам і што клапатлівыя рукі заўсёды прысутнічалі тут.
Тэксты дыктантаў | Просмотров: 447 | Комментарии (0) |
|
Чэрвеньская навальнiца (Чэрвеньская навальница) За першую чэрвеньскую палову, калі ўжо адцвілі маладыя яблыні, духмяны бэз, пацямнелі парасткі на маленькіх сосен-ках, зямля не толькі пацяплела, а задыхала сухой гарачынёй. Усё часцей удзень неба пачало зацягвацца цёмнымі хмарамі. Гарачыня, парнасць дабіліся свайго: у адзін дзень неба густа зацягнулася марудлівымі, нізкімі і цяжкімі хмарамі. Уночы нарэшце разгулялася навальніца. Здаецца, што ўвесь свет сля-пілі раз-пораз бліскавіцы, са стрэламі і працяглым грукатам ляскатаў гром і ліў як з вядра дождж.
Навальніца, робячы то кароткія, то доўгія перапынкі, бу-шавала чатыры дні. Пасля яе стала ціха-ціха. Свет падняўся, пачысцеў, зазіхацеў ад яркага сонца, зазелянеў і закрасаваў. Уміг шугнулі па пояс травы, набіраючы сакавітасць. Гэта зна-чыла, што ў вёску прыйшла сенакосная часіна. Кожны год па-чыналі сенаваць у розны час, але заўсёды пасля вялікай чэр-веньскай ачышчальнай навальніцы. Тэксты дыктантаў | Просмотров: 685 | Комментарии (0) |
|
Залатыя дзянькi бабiнага лета (Залатыя дзяньки бабинага лета) Другі тыдзень запар ідзе дождж. Цярушыць і цярушыць, быц-цам праз сіта. А часам падзьме халодны вецер. Здаецца, яшчэ тыдзень-другі — і на змену дажджу пасыплецца снег, ляжа на зямлю мяккім пухам.
Зусім нечакана дождж перастаў ісці, выбліснула сонейка, і ўсё навокал ажыло і павесялела. Дні стаяць ціхія, сонечныя, поўныя мяккай задуменнасці і хараства.
У народзе пра гэтую пару восені з замілаваннем кажуць, што настала бабіна лета. Адчуўшы цяпло, ажываюць шмат якія насякомыя: зноў з'яўляюцца стракатыя матылькі, мітусяцца хуткакрылыя стракозы. Са сваіх хадоў-лабірынтаў вылазяць пагрэцца на сонейку лясныя мурашкі. Часам нават прагудзе над адзінокай кветкай калматы чмель. Нішто жывое не траціць ця-пер дарэмна гэтых апошніх залатых дзянькоў. Хто назапашвае на зіму кармы, хто спяшаецца цёплае жыллё ўладкаваць, хто проста набіраецца сілы. Кароткія яны, залатыя дзянькі бабінага лета. Тэксты дыктантаў | Просмотров: 826 | Комментарии (0) |
|
У парку лiстапад (У парку листапад) Ветру не было амаль цэлы дзень. Ён, мусіць, недзе заблудзіў-ся ці, нагуляўшыся ўчора, стомлена заснуў дзе-небудзь у старой пушчы. Пад вечар стала яшчэ цішэй. Шэры халодны туман па-віс над зямлёй. Ён такі густы, нібы хто сабраў туманы з усяго свету і пусціў іх сюды. Відаць, як у святле ліхтароў мігцяць мільёны малюсенькіх празрыстых кропелек-расінак. Ідзеш, а яны пераліваюцца, мітусяцца, нібы збіраюцца ў вясёлку.
У парку лістапад. Дрэвы стаяць маўклівыя, сонныя, з іх зля-таюць пажоўклыя лісты: настаў час. Абарвецца ліст, зашама-ціць лагодна і мякка, нібы развітваецца з тымі, што застаюцца вісець. Калі зачэпіць суседа, то ўжо ападаюць удвух. Так бывае: ліст за ліст чапляецца, чапляецца — і на зямлю ўжо сыплец-ца жоўтая замець2. Слухаеш шоргат лісця, і становіцца сумна. Шкада сонечнага лета, прыемнага цяпла. Тэксты дыктантаў | Просмотров: 432 | Комментарии (0) |
|
Якое раздолле ў зялёным бары летам!
Вунь на высокіх кучаравых хвоях і елках смела разгульва-юць шустрыя вавёрачкі. Яны спрытна зрываюць сухія шышкі ды, спяшаючыся, нясуць у сваё дупло. Усё лета заняты работай. Голад не цётка, ды і малых гадаваць трэба.
А там, па густым зарасніку, як вецер, прамчаўся спуджаны некім касавокі заяц. Відаць, яловая шышка, незнарок скінутая вавёрачкай, так напалохала яго. Доўга будзе бегчы, пакуль не ўпэўніцца добра, што ніякага ворага ззаду ў яго няма.
У густых верхавінах елак цэлымі днямі кружацца каля сваіх гнёздаў крыклівыя вароны, нібы сварацца паміж сабою. Даўга-хвостыя дзятлы заўзята барабаняць па дрэвах сваімі вострымі дзюбамі. Адны з іх заняты звычайнай работай: шукаюць у кары на абед казюлек, другія — будуюць жыллё.
Розныя дробныя птушкі пырхаюць між галля. Дружным хорам шчабечуць шпакі, весела пасвістваюць івалгі і дразды. I такая дзіўная музыка грыміць у бары. Тэксты дыктантаў | Просмотров: 519 | Комментарии (0) |
|
Дзень ішоў на спад. Сонца астыла, выразна акрэсліваліся яго чырванаватыя краі, і рака дыхала ўжо надвячоркавай праха-лодай. Высока-высока лёталі ластаўкі. Гэта прыкмета на заўт-рашні пагодлівы дзень. 3 лугу да сяла павольна цягнуўся статак кароў. На лузе каля возера застылі два буслы. Ад гэтага ціхага мірнага наваколля зрабілася спакойна і нават неяк тужліва-хораша на душы, не хацелася ўставаць і не хацелася нікуды ісці. А ісці трэба было.
Сарокін узышоў на масток, пастаяў, паглядзеў на ваду. Плынь спакойная, чыстая, на паверхні плавалі спрытныя маляўкі. Да-лей ад берага плёснула нейкая рыбіна, і ад яе пайшлі кругі, якія плынь адразу ж і знесла. Вада заўсёды супакойвала, настройва-ла на філасофскі роздум. Ці не таму нашы продкі выбіралі месца каля рэк. Відаць, не толькі для таго, каб ваду з іх піць і браць, а каб і на плынь паглядзець, падумаць, супакоіцца.
Тэксты дыктантаў | Просмотров: 362 | Комментарии (0) |
|
Бульбяное поле густа цвіло белымі і сінімі кветкамі, якія пілі сонца і шчодра дзяліліся сваім сокам з усёй жыўнасцю, што кішэла на іх. Ад бульбы ішоў цёплы пах зямлі.
Бабуля, сагнуўшыся, ішла па баразне, ірвала траву і складвала ў фартух. Паўзучая бярозка, учэпіста абкруціўшы буль-боўнік, цяжка паддавалася яе рукам і адрывалася з трэскам. Калі фартух набіваўся, бабуля выпрамлялася і размінала абедзвюма рукамі паясніцу. Яна нават не заўважала, Што хустка з'ехала з галавы і агаліла сівыя, нібы абсыпаныя мукой, валасы.
Васілёк ішоў за бабуляй па ўтаптанай сцежцы. У руках ён трымаў лазінку і махаў ёй у паветры, слухаючы, як яна па-пту-шынаму свішча.
Калі ўзышлі на пагорачак, перад вачыма адкрыўся шырокі луг, падзелены ракой на дзве часткі. Рака здавалася такой бліз-кай, што Васілёк адчуваў прахалоду і ласкавасць яе вады. 3 лугу і ад рэчкі свежа і мякка патыхала ветрыкам.
Тэксты дыктантаў | Просмотров: 471 | Комментарии (0) |
|
Яблынька-дзiчка (Яблынька-дзичка) Яблынька была старая, на пакручаным камлі былі відаць глыбокія трэшчыны. Аднак дрэва жыло, шурпатая кара ахоўва-ла яго, як панцыр. Зайцы не маглі паласавацца галінкамі, хіба зімой, калі вецер намяце гурбы снегу. Быў месяц май, і яблыня цвіла. Яна гудзела, быццам жывая. Здавалася, кожную кветку цалавала пчолка ці кузюрка.
Я абышоў дрэва і раптам пачуў над сабой трывожны птушы-ны крык. Падняў галаву і зусім блізка ўбачыў салаўя. Шэрага, ледзь прыкметнага сярод галін. Ён прасіў мяне, каб я не пагра-жаў ягоным птушанятам.
Што ж, салавейка, я пайду, бо ў цябе шмат клопатаў: трэба накарміць галодных дзетак. А вечарам, калі вяртаўся з лесу, я зноў спыніўся каля яблыні. Любаваўся ружовай квеценню, чакаючы салаўінага канцэрта. I салавей зацёхкаў. Ды так, што аж крыштальны звон пакаціўся па наваколлі!
Даўно сцямнела, а я, нібы зачараваны, слухаў ляснога артыста. I яблыня таксама слухала. Ніводзін лісток не варухнуўся. Тэксты дыктантаў | Просмотров: 528 | Комментарии (0) |